Zuzanna Skoczek

Łatwa pierwsza pomoc? Techniczna ściąga!

Wiele niebezpieczeństw nie jest spektakularnych. Do ratowania życia nie trzeba być superbohaterem. Kursy i regularne odświeżanie umiejętności pomagają w niesieniu pierwszej pomocy przy nagłym zatrzymaniu krążenia czy w wypadkach, bo jesteśmy bardziej pewni własnych kompetencji. Pierwsza pomoc na co dzień to pomoc techniczna. Działa, kiedy nie widzimy niebezpieczeństwa. 

Noś odblaski

Kamizelki, zawieszki, naklejki, opaski, zaciski, a nawet kształty do naprasowania na ubrania czy akcesoria – odblaski występują już w niezliczonych formach i kolorach. Nie wiążą się z dużym wydatkiem, a często można dostać je za darmo. 


Po co? Po zmroku kierowcy samochodów dostrzegają innych uczestników ruchu (bez odblasków) zazwyczaj z 30-40 metrów. Jeśli prowadzą pojazd z prędkością 90 km/h, nie mają czasu na reakcję. Odblaski można dostrzec z odległości 150 m [1]. To ważne szczególnie jesienią i zimą: od października do marca ginie ⅔ wszystkich ofiar wypadków wśród pieszych [2].
Zgodnie z prawem piesi poza obszarem zabudowanym po zmierzchu powinni używać odblasków, a za brak odblasku grozi mandat do 100 złotych. Świeć przykładem!

Wpisz w telefon numer ICE

Numer ICE (ang. In Case of Emergency – w nagłym wypadku) to opisany w ten sposób kontakt w telefonie: numer bliskiej nam osoby, która potrafi udzielić o nas informacji medycznych. Alternatywnie, zgodnie z rekomendacją Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego, można wpisać kontakt tak, by jego nazwa zaczynała się od “0” (np.”01Kazik”)[3]. 

Po co? W razie konieczności udzielający pierwszej pomocy mogą w łatwy sposób znaleźć tę osobę i skontaktować się z nią. Pomysł takiego rozwiązania propagowany jest od czasu ataków terrorystycznych w Londynie w 2005 r. [4]. 

Ze względu na powszechne stosowanie blokad ekranów telefonicznych autorzy poszczególnych systemów operacyjnych proponują własne rozwiązania: 

  • Android: na ekranie blokady naciśnij „połączenie alarmowe”: pojawi się możliwość dodania kontaktów, które można wybrać bez konieczności odblokowywania ekranu.
    Można również dodać własne informacje medyczne (schorzenia, alergie, bieżące kuracje, grupę krwi), klikając we „własny” profil w Kontaktach. 
  • iOS: wejdź w aplikację Zdrowie, kliknij swój profil > Karta medyczną > Skonfiguruj kartę medyczną. Dodaj osoby w sekcji Kontakty alarmowe. W tej samej aplikacji możesz uzupełnić pozostałe dane medyczne ważne dla udzielających pierwszej pomocy.
  • Można też zainstalować wybraną aplikację działającą przy zablokowanym ekranie, np. Medical ID lub ICE. Ważne jednak, by mieć ją włączoną na co dzień. 

Zaopatrz seniora w opaskę telemedyczną

Jeśli masz w swoim otoczeniu osobę z grup ryzyka, np. samotnie żyjącą osobę starszą lub wymagającą monitorowania zdrowia z innych powodów (choroby przewlekłe, Alzheimer, pacjenci po zabiegach kardiochirurgicznych), wyposaż ją w opaskę telemedyczną. Przyrządy te mogą być wyposażone w GPS, przypominać o konieczności zażycia leków, monitorować sen, informować o zdjęciu opaski, a nawet służyć jako telefon.

Po co? Nasze ciała dają nam znać, kiedy jesteśmy w niebezpieczeństwie – informują o tym tzw. parametry życiowe: oddech, puls, ciśnienie tętnicze i temperatura ciała. Nie zawsze możemy zauważyć, że któryś z nich wychyla się poza normę, a przy pierwszej pomocy ważny jest czas. W przypadku nagłych zmian wskazań lub upadku opaski łączą się z operatorem telemedycyny lub opiekunem czy opiekunką i pozwalają na szybką reakcję, nawet gdy w pobliżu nikogo nie ma. 

Zamontuj czujniki dymu i czadu

Gaz w kuchenkach gazowych nie bez powodu ma zapach – pozwala na szybką reakcję, bo możemy poczuć, że się ulatnia. Czad jest niestety bezwonny, a zabójczy. Powstaje, gdy tlenu jest za mało, by w pełni zaszła reakcja spalania (gazu, drewna, węgla i innych paliw). 

Dużo łatwiej niż tlen wiąże się z hemoglobiną, więc “chętniej” roznosi się po tkankach. Czujnik wykrywa czad i wyje lub miga.

Po co? Zatrucie czadem, w zależności od ilości i tempa, powoduje problemy neurologiczne – od łagodnych zmian osobowości po poważne upośledzenie umysłowe, ślepotę i głuchotę. U kobiet w ciąży zatrucie może spowodować śmierć płodu lub porażenie mózgowe u dziecka. Zaczadzeń jest w Polsce z roku na rok coraz mniej, ale wciąż się zdarzają. W sezonie 2019/2020, gdy zima była lekka, zgłoszono 3047 takich zdarzeń [5].  

Do objawów zatrucia należą: przyspieszenie akcji serca, szybki i nieregularny oddech, trudności z oddychaniem, zaburzenia orientacji, zawroty i ból głowy, duszności, oszołomienie, osłabienie, znużenie, nudności, wymioty, senność. 

Pierwsza pomoc przy zaczadzeniu krok po kroku

  • Wstrzymaj oddech przed przekroczeniem progu pomieszczenia, w którym podejrzewasz obecność tlenku węgla i poszkodowanych. Pomożesz innym, tylko kiedy nie zatrujesz się czadem.
  • Otwórz drzwi i okna. 
  • Zapewnij poszkodowanej osobie dostęp do świeżego, czystego powietrza.
  • Rozepnij ubranie osoby poszkodowanej – usuń opięte elementy garderoby. Nie rozbieraj jej – możesz do doprowadzić do wyziębienia organizmu. 
  • Sprawdź, czy poszkodowana osoba oddycha: jeżeli nie, zadzwoń na 112 i natychmiast rozpocznij reanimację; jeżeli oddycha, zapewnij jej bezpieczeństwo, a następnie zadzwoń na 112 i oczekuj na przyjazd służb.

Pierwsza pomoc techniczna przed zaczadzeniem – DIY

  • sprawdzaj ciąg powietrza w pomieszczeniach – przyłóż kartkę papieru do kratki wentylacyjnej. Jeżeli ciąg jest prawidłowy, kartka „przyklei się” do otworu wentylacyjnego. 
  • zamontuj czujnik tlenku węgla.
  • jeśli ogrzewasz wodę piecykiem gazowym, sprawdzaj szczelność przewodu spalinowego. 
  • jeżeli używasz gazowego lub węglowego pieca albo kuchenki, zapewniaj stały dopływ powietrza – nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych i otworów nawiewowych.
  • przyjmuj (lub organizuj, jeśli mieszkasz w domku jednorodzinnym) kontrole instalacji gazowej oraz przewodów wentylacyjnych i kominowych. 
  • korzystaj z mikrowentylacji okien i drzwi. 

Zauważaj gaśnice

Po co? W 2020 roku mieszkania i domy paliły się niemal 21 000 razy, a wszystkie obiekty mieszkalne (czyli również internaty, domy dziecka, noclegownie czy hotele) – 30 552 [4]. Wysoka temperatura i ogień są oczywiście niebezpieczne, ale w pomieszczeniach zamkniętych szczególnie niebezpieczny jest dym (patrz wyżej). Topiące się elementy wyposażenia czy konstrukcji (np. styropian w suficie) mogą być bardzo toksyczne i potęgować rozwój pożaru. 

Pierwsza pomoc przy pożarze

  • Sprawdź, czy gaśnica nadaje się do typu pożaru, jaki chcesz ugasić – niewłaściwie użyta może nie spełnić swojego zadania. 
  • Nie odbezpieczaj zawleczki w powietrzu.
  • Jeśli używasz gaśnicy proszkowej, przed użyciem odwróć ją na chwilę do góry dnem.
  • Podręczne gaśnice pracują tylko kilka sekund. 
  • Jeśli gasisz pożar pod maską samochodu, nie otwieraj jej na oścież – wpuść substancję przez uchyloną maskę i zamknij ją. 

Polecamy ten filmik

Jakiej gaśnicy używać?

  • Najpopularniejsze są gaśnice proszkowe oznaczone literami A (do materiałów stałych pochodzenia organicznego), B (do cieczy palnych i materiałów ulegających stopieniu podczas palenia) i C (do gazów). 
  • W warunkach domowych najlepiej sprawdza się gaśnica pianowa (płynowa) – gasi pożary olejów i tłuszczów jadalnych, a także urządzeń pod napięciem do 1000 V przy zachowaniu 1 metra odstępu od gaszonego urządzenia. 
  • Do gaszenia sprzętów elektrycznych przydaje się też gaśnica śniegowa, wypełniona CO2. 
  • W gaśnicę musi być też wyposażony każdy zarejestrowany samochód. Prawo stanowi, że powinna znajdować się w łatwo dostępnym miejscu – zastanów się, czy na pewno jest nim bagażnik. Najczęściej w samochodach wozi się gaśnice proszkowe, pozwalające na gaszenie pożarów o dużej sile.
    Regularnie poddawaj gaśnice przeglądom. 

Pierwsza pomoc na co dzień to uważność i trzeźwy umysł, ale też przeniesienie odpowiedzialności za ciągłą uwagę na dostępny sprzęt. Taka pierwsza pomoc techniczna czasem redukuje samo zagrożenie, a także daje nam czas na otrząśnięcie się i zastanowienie, jak zareagować. 

  1. Odblaski ratują życie
  2. Statystyki wypadków drogowych
  3. Rekomendacja MZK
  4. Geneza rozwiązania ICE
  5. Zaczadzenia
  6. Pożary

Wierzymy, że wiedza inspiruje do działania

Pomóż fundacji Problematy rozwijać projekty edukacyjne i aplikację Rzut Beretem

Sprawdź inne artykuły w tym temacie: Pierwsza pomoc

O autorze:

Zuzanna Skoczek

Kobieta pchana do przodu ciekawością. Z zapałem chłonie świat i próbuje łączyć różne jego kawałki. Na co dzień współtworzy fundację Samodzielność od kuchni, a po godzinach pływa w jeziorach, rzekach i morzach.

0 Comments

Trackbacks/Pingbacks

  1. Zanieczyszczenie hałasem — brud, którego nie widać - MPS - […] to wróg tym groźniejszy, że niewidzialny. Przy innych niewidzialnych zagrożeniach, np. czadzie, zdajemy sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie za…

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Pin It on Pinterest

Share This